Бемориҳои дандон аз ҳама зиёд дар инсон дида мешаванд. Тибқи омори расмӣ зиёда аз 90 дарсади одамон аз бемориҳои гуногуни дандон азият мекашанд. Маҳз ин омил соҳаи дандонпизишкиро ба яке аз соҳаҳои муҳими тибби муосир табдил додааст. Дандонпизишкии муосир имрӯз бо истифода аз васоилу дастовардҳои навтарини илмӣ, чораҳои нави пешгирӣ ва табобати бемориҳои гуногуни дандонро ҳамавора ҷустуҷӯ дорад. Инчунин диққати зиёд ба такмил додани усулҳои табобат ва омӯзиши сабабҳои пайдоиши ин бемориҳо дода мешавад. Яке аз чунин бемориҳо кариес (пӯсидани дандон) ба шумор меравад. Кариес аз ҳама бемории паҳнгашта дар инсон буда, зиёда аз 93 дарсади одамон гирифтори ин беморӣ мебошанд.
Хусусан бемории кариес дар миёни кӯдакон аз ҳама зиёд дида мешавад. Ин беморӣ дар кӯдакон ҷои аввалро дар миёни бемориҳои сершумор ишғол менамояд. Кариес раванди паталогии мураккаб, сустҷараён ва оҳиста рушд кунанда, дар бофтаҳои сахти дандон ба шумор меравад. Сири дандон аз ҳама бофтаи сахти организми одам буда, 96 дарсади онро минералҳо (асосан гидроксиапатитҳо) ташкил медиҳанд. Ин минералҳо нисбат ба кислотаҳо таъсирпазир мебошанд ва алакай дар 4,5 pH вайроншавии сири дандон оғоз меёбад. Дар натиҷаи гигиенаи бади дохили даҳон, дар сири дандон лояи мулоим пайдо мешавад. Ин лоя бо сатҳи дандон маҳкам васл гардида, ҷои ҷам шудани бактерияҳои гуногун мегардад. Ин бактерияҳо карбогидратҳои дар таркиби лоя мавҷудро ҷаббида, аз худ кислотаҳои органикиро ҷудо мекунанд. Маҳз ин муҳити турш ба вайроншавии кристалҳои апатит, ки ба таркиби сири дандон дохил мешаванд, мусоидат мекунад. Баъд аз ин микробҳо ба қабатҳои дигари дандон дохил шуда, онҳоро вайрон мекунанд.
Суръати ҷараёни ин беморӣ аз омилҳои гуногун вобастагӣ дорад. Дар ҳолати ғайриқаноатбахш будани гигиенаи дохили даҳон ва истеъмоли зиёди қанд, кариес метавонад баъди чанд моҳи баромадани дандон рушд кунад. Сабаби бемории кариес ирсӣ низ буда метавонад. Хӯрок ҳам аҳамияти зиёд дорад. Норасоии сафедаҳо, витаминҳо, намакҳои минералӣ, фтор ва микроэлементҳои гуногун дар организм ба рушди ин беморӣ сабаб мегарданд. Мутахассисон ин бемориро ба 4 марҳала ҷудо мекунанд:
- Марҳалаи аввал ё марҳалаи доғ. Дар ин марҳала ҳангоми муоина дар сатҳи дандон доғи хурди сафед ё сиёҳ ба назар мерасад.
- Марҳалаи дуввум, кариеси сатҳӣ ном дорад. Дар ин марҳала беморон дарди кӯтоҳмуддатро ҳангоми фаъол шудани ангезандаҳои механикӣ ё ҳароратӣ ҳис мекунанд.
- Марҳалаи саввум, кариеси миёна ном дорад ва дар он ковокии кариозӣ пайдо мешавад.
- Марҳалаи чорумро бошад кариеси амиқ меноманд. Дар ин марҳала ковокӣ васеъ гардида, расидан ба он сабаби дарди шадид мегардад.
Агар Шумо дар худ ё наздиконатон аломатҳои ин бемориро мушоҳида кардед, бояд ҳар чи зудтар ба дандонпизишк муроҷиат намоед. Танҳо мутахассис метавонад дараҷаи рушди беморӣ ва тарзи дурусти табобати онро муайян кунад. Барои мисол дар марҳалаи доғ, барои табобати кариес танҳо гузаронидани реминерализатсия (барқарор намудани миқдори зарурии минералҳо) кифоят мекунад. Дар мароҳили баъдӣ коркарди ковокии кариозӣ гузаронида шуда, дандон пломбагузорӣ мегардад. Дар табобати марҳилаи охирини ин беморӣ инчунин аз гидрооксиди калсий истифода мекунанд, ки барои дубора барқарор намудани устухони дандон кӯмак мекунад.
Барои пешгирии кариес баъди хӯрок ҳатман дандонҳоятонро тоза кунед. Дар ним соати аввал дандонҳои Шумо таҳти таъсири хӯроки хӯрдаатон қарор мегиранд. Муҳити турш ва ширин сири дандонро вайрон мекунанд. Агар имкони тоза кардани дандон вуҷуд надорад, даҳонатонро обгардон кунед. Инчунин истифода аз нахи дандон низ барои пешгирии ин беморӣ кумак мекунад. Нахи дандон ба таври аъло боқимондаҳои хӯрокро аз миёни дандонҳо дур мекунад. Истифодаи моеъҳои махсус (спрейҳо) ҳам барои ин кор бисёр муфид мебошанд. Ин моеъҳо ҳам боқимондаҳои хӯрокро аз миёни дандон ба хубӣ дур мекунанд.
Назари худро нависед
Барои навиштани назар, ба сойт дохил шудан зарур аст
Назарҳо
Зери ин блог ягон назар илова карда нашудааст